Ayçiçeğinde verim kaybı kapıda
Ayçiçek üretimini ve ayçiçek yağı fiyatlarını değerlendiren Trakya Birlik Yönetim Kurulu Başkanı Şafak Kırbiç, aşırı sıcak ve kurak havalardan dolayı ayçiçeğinde verim düşüklüğü olacağını ifade ederken, verim düşüklü nedeniyle çiftçinin kazancında düşüş yaşanacağını ve çiftçiyi memnun edecek bir prim açıklanması gerektiğinin altını çizdi. Ayçiçek yağının, gün geçtikçe fiyatı düşen tek ürün olduğunu belirten Kırbiç, 1,5-2 yıl önce yaklaşık 200 lira olan ayçiçek yağı 5 litrelik teneke fiyatının 130 liraya kadar gerilediğine dikkat çekti.
Trakya Birlik Genel Müdürlüğü binasında basın mensuplarıyla bir araya gelen Trakya Birlik Yönetim Kurulu Başkanı Şafak Kırbiç, ayçiçeğinin sıcak havalardan çok etkilendiğini ve çok ciddi verim kaybı olacağını belirtirken, ülke genelinde ekim alanlarında çok ciddi daralma olduğunu kaydetti. Kırbiç; “Ayçiçeği ülkemiz ve bölgemiz için çok önemli bir bitki. Bu sene yaşanan kuraklığı siz de takip ettiniz. Aslında kuraklıktan da önce ülkemizdeki ekiliş alanlarında bir daralma var. Bunun sebebi de geçtiğimiz yıl ayçiçek fiyatları, özellikle İç Anadolu bölgesinde çok düşük seviyelerde seyrettiği için o bölgelerimizde ekim alanlarında ciddi daralma oluştu. Özellikle Çorum ve Konya taraflarında ciddi bir ayçiçeği üretimi vardı ancak fiyatların düşük kalmasından dolayı bu yıl aynı ekim alanlarını daralttılar. Bu da ülke üretiminde de ciddi bir düşüş anlamına gelmekte. Bunun akabinde kuraklık da bu yıl baş gösterdi. Uzmanlar da dile getirdi; 100 yılın en sıcak günlerini yaşadık. Ayçiçeği yazlık bir bitki olduğu için gerçekten sıcaklardan çok etkilendi. Bu nedenle verimde kayıp yaşanacaktır. Edirne bölgemiz erken ekim yaptığı için belki çok etkilenmeyecek ama Trakya’nın diğer bölgelerinde örneğin Tekirdağ’da ve bazı ilçelerinde çok ciddi verim kayıpları oluşacak gibi görünmekte. İnşallah bu düşündüğümüz gibi çok fazla olmaz. Ancak bir düşüş yaşanacağı kesin gözükmekte” dedi.
“ÜLKEMİZDE FİYATI DÜŞEN TEK GIDA AYÇİÇEK YAĞIDIR”
Son birkaç yılda fiyatı düşen tek ürünün ayçiçek yağı olduğuna dikkat çeken Kırbiç; “Yağ fiyatları aslında pahalı değil. Biz hem yağ üreticisi bir kurum hem de çiftçi olarak baktığımızda 1,5-2 yıl önce yağ fiyatları şimdikinin daha üzerindeydi. Şu anda önceki yılların daha altında seyretmekte. Ancak bunun bizi üzen tarafı var, her nedense yağ fiyatları her zaman çok haber olmakta. Bizim penceremizden baktığınızda bu büyütülecek bir olay değil. 1 kişinin yıllık yağ tüketimi 12 litre. Bu da aylığa vurduğumuzda, bir kişinin 1 aylık tüketimi 1 litre yağ. Bunu da günlüğe vurduğumuzda günlük 1 TL bile yağ gideri masrafı yok. Bunun yanında ülkemizde fiyatı düşen tek gıda ayçiçek yağıdır” şeklinde konuştu.
“İKİ YIL BUĞDAY EKİMİ, BİR YIL ESKİDEN OLDUĞU GİBİ AYÇİÇEĞİNE DÖNÜŞ OLABİLİR”
Kırbiç, bu yıl da çiftçiyi memnun edecek bir fiyat ile destekleme olmaması durumunda ekili alanın daha fazla daralacağının altını çizerek, çiftçinin farklı ürün ekimine yönelebileceğini kaydetti. Kırbiç; “Bizim için hem kurum hem de çiftçi olarak ülke üretimini arttırmak. Eğer bu yıl da çiftçimizi memnun edecek bir fiyat ve destekleme oluşmazsa çiftçilerimiz bu yıl ekim alanlarını biraz daha daraltıp, ülke üretiminde gelecek yıllarda daha da düşüşler yaşanabilir. Geçtiğimiz yıl tarım teşkilatları vasıtasıyla teşviklerle üretime yönlendirildi. Bu güzel bir durumdu. Ancak çiftçi bu işi hobi için değil para kazanmak için yapmakta. Çiftçi hangi üründen para kazanırsa oraya yönelmekte. Şu anda da İç Anadolu Bölgesi’nde işte şeker pancarı, mısır, nohut, fasulye, mercimek gibi veya buğday gibi diğer ürünlere bir yönelme oldu. Bu kazançtan dolayı. Trakya bölgesinde bu ürün desenini satması çok fazla olmadı. Çünkü bizim çok fazla alternatifimiz yok. Çeltik alanlarında çeltik, diğer alanlarda buğday ve ayçiçeği ekimi yapılmakta. Trakya’da böyle bir sıkıntı olabilir. İki yıl buğday ekimi, bir yıl eskiden olduğu gibi ayçiçeğine dönüş olabilir” diye konuştu.
Ayçiçek yağının perakende satış fiyatından da bahseden Kırbiç; “Perakende durumunu şu anda baktığımızda ülkemizde genelde beşlik yağ konuşulur piyasalarda. Bu geçtiğimiz günlerde 130 TL’ye kadar düşmüştü. 150, 140, 160 lira bandında satılmakta şu anda. Bir buçuk iki yıl önce 180, 200 liraydı. Marketlerde fiyat düştü. Tabii ki bunun yanında sadece ham maddeyi görmemek gerekir. Her üretim aşamasında gerçekten değerli bir ürün. O yüzden ülkemiz için de bizim milletimiz ayçiçeği yağı, damak tadına uygun bir yağdır” ifadelerini kullandı.
‘ÇİFTÇİYİ MEMNUN EDECEK BİR PRİM OLMASI LAZIM’
Kırbiç, kurak aylarda çiftçinin kazancında zaten bir düşüş olacağını belirtirken, çiftçiyi memnun edecek bir prim getirilmesi gerektiğine vurgu yaptı. Kırbiç; “Destekleme miktarları çiftçimizin memnuniyeti açısından gerçekten önemli. Çünkü buğdaydaki bu prim geçtiğimiz yıl sadece TMO’ya teslim edenlere vardı 1000 TL. Bu yıl tüm üreten kişilere bu destekleme verildi. Ayçiçeğinde zaten tüm üreticilere vardı ama biz bunun arttırılmasını istiyoruz. Çünkü son günlerde baktığınızda girdilerde gerçekten büyük bir artış var. Kuraklık neticesinde de üreticimizin kazancında da bir düşüş olacaktır. Dolayısıyla prim anlamında çiftçiyi memnun edecek bir rakam olması lazım. Ülke üretiminin arttırılması için buna ihtiyacımız var. Çiftçilerimiz kazancına bakar, hangi üründe kazancı fazlaysa o ürüne yönelebilir. Bu ürün sapmaları da bazı üründe fazla olup başka üründe az olduğunda da farklı sıkıntılar doğurabilir” açıklamalarında bulundu.
Geçtiğimiz sene 2 milyon ton ile rekor bir üretim gerçekleştiğini vurgulayan Kırbiç; “2 milyon tona yakın bir üretim oluştu. Ancak bu yıl orada bir düşüş yaşanacak. Hem ekim alanlarında gibi hem de kuraklıktan dolayı. İnşallah önümüzdeki dönemde bunlar politikalarla ivme kazanır, kendimize yeteriz” dedi. Adem Batuhan SEVER
