Tramvay isteyen rozet takacak!
Edirne’de ulaşım sorununa tramvay çözümü
Edirne’ye mutlaka bir elektrikli tramvay projesi yapılması gerektiğine vurgu yapan Trakya Üniversitesi Güzel Sanatlar Fakültesi Plastik Sanatlar Topluluğu Yöneticisi Doç. Kerem İşcanoğlu, Osmanlı döneminde Edirne’ye 2 kez tramvay yapılmasının planlandığının altını çizdi. Tramvayın kentin tarihi dokusuna zarar vermeyeceğini söyleyen İşcanoğlu, tarihi dokuya zarar veren asıl etkenin otomobiller olduğunu dile getirdi. İşcanoğlu, Edirne’ye tramvay kazandırmak için rozet ve magnet kampanyası yapmayı planladıklarını ve tasarımlarının da hazır olduğunu belirtti.
Trakya Üniversitesi Güzel Sanatlar Fakültesi Plastik Sanatlar Topluluğu Yöneticisi Doç. Kerem İşcanoğlu, gazetemize özel açıklamalarda bulunarak, Edirne’ye elektrikli tramvay projesi yapılması gerektiğini söyledi. İşcanoğlu, tramvay projesinin kentin ulaşım sorununu çözeceğini ifade etti.
“EDİRNE’NİN TARİHTE GERÇEKLEŞMEYEN 2 ADET TRAMVAY PROJESİ VAR”
İşcanoğlu, Edirne’de Osmanlı döneminde iki adet tramvay projesi olduğunu belirtirken, yabancı şirketler ile anlaşılamaması sebebiyle Edirne’nin ray sistemi kazandırılan kentlerden biri olamadığını kaydetti İşcanoğlu; “Edirne’nin tarihte gerçekleşmeyen 2 adet tramvay projesi var; Birincisi, Atlı Tramvay Projesi, ikincisi Elektrikli Tramvay Projeleri. Atlı Tramvay düşüncesi 1873’e kadar gitmekte fakat 1890’da ancak ciddi girişimlerde bulunulmaktadır. Nihai projenin gerçekleşmemesinin sebebi üstlenici firma imtiyazları konusunda anlaşmazlıklar. Böyle kentsel ölçekli projeler yarım bırakılacak şeyler değildir. İstanbul’daki projeler de buna benziyor. İstanbul’daki tramvay projeler, aslında gayrimüslim ve yabancıların yaptığı projeler. Elektrikli Tramvay Projeleri 1906’dan itibaren başlar, 1911’de Türk-İtalyan savaşına kadar girişimler devam eder. Bu savaşlardan dolayı proje gerçekleşmiyor. 5 ana hatta elektrikli tramvay hattı yapılması planlandı. Bugün de aslında bu hatlar, kentin tam gelişim noktaları olan hatlar. Hatta projeler bile çiziliyor. Bu zamana kadar girişilen tüm projeler yabancı şirketlerle anlaşmaya dayalı projelerdir. Bu konudaki tarihi belgeleri derleyen Trakya Üniversitesi Tarih Bölümü akademisyeni Doç. Dr. Aziz Tekdemir’in ‘Edirne Tramvay Hattı Projeleri’ adlı eser önemli bir başvuru kaynağıdır. Elektrikli tramvay projesinde, elektriğin yönetimi de gündemde olduğu için Edirne modernizmi için önemli bir tarihtir. Ne yazık ki, Edirne, Osmanlı modernizminde raylı kent sistemleri kazandırılan kentlerden biri olamamıştır” dedi.
‘TRAMVAY TARİHİ DOKUYU BOZMAZ AMA OTOMOBİLLER BOZUYOR’
Tramvayın Edirne’nin tarihi dokusuna zarar vermeyeceğini söyleyen İşcanoğlu, kentin kendisine ve tarihi dokusuna zarar veren asıl etkenin kentte çok sayıda bulunan otomobiller olduğunu vurguladı. İşcanoğlu; “Günümüze gelecek olursak, insanlar ‘Edirne’de tramvay olur mu olmaz mı?’ diye tartışıyorlar. Neden Edirne’de tramvay olmasın? Bu, biraz da Edirnelilerin girdiği bir tarihi üzüntü, bir moral bozukluğundan kaynaklanıyor. Bizim için tramvay çok hayati. Edirne gibi bir tarihsel şehirde, tarihi yıpratmayacak, tarihle beraber yaşamanın stratejisi tramvaydır. İnsanlar tramvayın kentin tarihi dokusuna zarar vereceğini düşünüyorlar. Biz tam tersini düşünüyoruz. Çünkü otomobil, otomobilin lastiği, bakımı, atıkları, benzini, sanayisi başlı başına büyük bir zorluk. Bu sadece şahsi bir zorluk ve kamuyu alakadar eden zorlulardan ibaret değil. Yol yapımı ve yolların devamlı tamir edilmesi de büyük bir maliyet yaratıyor. Ama kişilerin de çok büyük yatırımları var; Araba alıyorsunuz, arabaya bakım yaptırıyorsunuz ve bunların atıklarının ne olacağı konusu başlı başına bir muamma. Otomobil zaten başlı başına bir kentsel kirletici ve gürültü yaratıcı. Özellikle tarihi şehirlerde, kent merkezlerinden otomobilin bir türlü çıkarılması gerekir. Elektrik daha doğa dostu ve yerli. Türkiye’nin ithalat ve dış açığındaki en büyük giderilmesi gereken de aslında tüketilen akaryakıtlar” şeklinde konuştu.
“EDİRNE’NİN GELECEĞİ TOPLU ULAŞIM SİSTEMİNE BAĞLI”
İşcanoğlu, kentte yapımı devam eden hızlı tren projesi ve Marmara’da beklenen depremin büyük bir nüfusu Edirne’ye taşıyacağının altını çizerek, Edirne’ye tramvay yapılmasının hayati derecede önemli olduğuna vurgu yaptı. İşcanoğlu; “Peki bu şehirde tramvay neden hayati? Edirne’de yapılan hızlı tren projesi ve olması beklenen deprem felaketi ciddi bir nüfusu Edirne’ye taşıyacak. Sizin bu nüfusu ve insan rezervini nasıl taşıyacağınız ve bu insanları nasıl turistik noktalara götüreceğiniz, çok büyük bir soru işareti. Bugünkü sistemle minibüs sayısını mı artıracaksınız, taksi sayısını mı artıracaksınız? Onun için Edirne’nin geleceği, çok büyük bir oranla toplu taşıma sistemine bağlı. Edirne’nin, cumhuriyet değerlerine uygun bir kentsel stratejisi yok. Aslında cumhuriyetin yarattığı bir strateji var ki bu aslında küçük banliyölerden oluşan, yaşanabilir çevreye dayanan, tarımı bir şekilde diskalifiye etmeyen bir strateji. Çünkü Edirne, doğal verimli tarım arazileri üzerine kurulu. Bunun için Edirne’de top yekûn bir tarımsal tahribat yaratan bir kentleşme modeli ki şu anda uygulanan o, yani kentleşmenin imar planı tamamen tarım alanlarını işgal etmek üzerine. Bunun yerine Edirne’yi, daha yaygın, daha banliyö stratejilerine uygun bir kent yapmaları gerekir. Bunun için de toplu ulaşım sistemini kurmanız. Bu kent planında, kentin kenarındaki büyümeyi kent merkezine, toplu ulaşım sistemiyle taşımanız gerekir ki Avrupa’da olan sistem de budur” diye
konuştu.
‘AVRUPA KENT-KIYIK CADDESİ, KIYIK-KARAAĞAÇ OLMAK ÜZERE ARTI ŞEKLİDE İKİ HAT, ULAŞIM SORUNUNU ÇÖZECEKTİR’
Edirne’nin, İstanbul yolu boyunca küçük mahalle ve banliyölerden oluşması gerektiğini ifade eden İşcanoğlu, mahallelerdeki nüfusun bu mahallelerden merkeze tramvaylı ulaşım sistemiyle taşınması gerektiğinin altını çizdi. İşcanoğlu; “İleri hedefte, Havsa-Kapıkule hattında bir tramvayın yapılması gerekir. Kentin aslında, İstanbul yolu boyunca, nüfusu 10 bini geçmeyen mahalleler, ilçeler, banliyöler gibi yapılaştırılması düşünülebilir. Ama ilk etapta Edirne’de yapılması gereken Avrupa Kent-Kıyık Caddesi olmak üzere ilk hat, Kıyık-Karaağaç arası da ikinci hat olmak üzere artı şeklide bir ulaşım, yapılacak bir tramvay hattıyla, kentin bütün ulaşım sorununu çözecektir. Osmanlı döneminde çizilmiş olan projelerde de zaten bu hedeflenmişti. Ulaşım sorunu çözüldükten sonra kentteki yeşil alanlar artacaktır ama bütün bunların altyapısı da Edirne’de ulaşımın toplu, ucuz ve sağlıklı yapılması olduğunu söyleyebiliriz” ifadelerini kullandı.
Planlamalar noktasında Trakya Üniversitesi’nden de yararlanabilineceğini de söyleyen İşcanoğlu; “Trakya Üniversitesi olarak Edirne’nin gelecek planlamasındaki en büyük talihsizliğimiz, Edirne şehir planlamacılığı bağlamında Trakya Üniversitesi’nin kullanılmaması, Trakya Üniversitesi’nin tüketilmemesi. Edirne şehri planlanırken Trakya Üniversitesi’nin daha çok dikkate alınması, üniversite dinamiklerinin, bilimsel fikirlerinin sistematik olarak daha çok alınması gerekir ve bu kent planlaması üzerinden ileri vadede kentin gelecek planının kurulması gerektiğini düşünüyoruz” açıklamasını yaptı.
“ROZETLERİ HER YAKADA GÖRDÜĞÜMÜZDE, EDİRNELİ YURTTAŞLARIN TRAMVAY İSTEDİĞİNİ SÖYLEYECEĞİZ”
Doç. Kerem İşcanoğlu, Edirne’ye tramvay kazandırmak için bir rozet ve magnet kampanyası düzenlemek istediklerini belirterek; “Biz, bunları sosyal medya üzerinden söylüyoruz. Ancak üniversite ile siyasiler arasındaki bağlantı, bir hayli zayıf. Bizim başka bir kampanya fikrimiz var; Biz Edirne’de tramvayı bir şekilde rozetlerle ya da magnetlerle Türkiye’nin her yerine taşımak istiyoruz. Bunun için de bir başlangıç ve çeşitli rozet ve magnet tasarımları yaptık ve bu tasarımları bir şekilde çoğaltarak, insanların çantalarına takmasını sağlayarak, Edirne’de bir tramvay farkındalığı, Edirne’nin aslında hak ettiği, bir yere gelmesi için tramvaya ihtiyaç duyduğu, Edirne’nin aslında Türkiye’nin vitrini olduğu, 10 milyon gelen yabancı ziyaretçinin Türkiye’yi buradan tanıdığı bağlamında, aslında çok önemli olduğunu söylemek açısından böyle bir kampanyaya başlayacağız. Eğer bu olursa da rozetleri her yakada gördüğümüzde, Edirneli yurttaşların tramvay istediğini söyleyeceğiz. Bu toplu iletişim sistemi de Edirnelilerin omzundaki akaryakıt fiyatı, araç bakım masrafı yükünü giderecektir ve Edirneliler daha zengin, daha müreffeh bir hayat yaşayabilecektir. Verimli ekonomi için verimli şehir.” açıklamalarında bulundu. Adem Batuhan SEVER
